Vaak als we veranderen of verbeteren beginnen we bij een probleem. Iets gaat niet goed en dat willen we oplossen. Als regel doen we dat met een kleine groep mensen en vertellen we vervolgens aan de anderen wat de oplossing is en wat daarin van iedereen gevraagd wordt. Als er een heldere en overzichtelijke oorzaak is, dan is dat een prima weg. Maar wat als die heldere oorzaak er niet is?
Waarderend onderzoeken pakt dit proces anders aan. Hierbij wordt iedereen in alle lagen van de organisatie betrokken, in creatieve gesprekken en activiteiten waarin een gedeelde toekomst neergezet en bestendigd wordt. In dit proces onderzoeken mensen actief, en leren en bouwen zij voort op aanwezige sterkten, best practices en op waarden, overtuigingen en dromen van een ieder.
Met waarderend onderzoeken zijn er geen experts die data verzamelen, analyseren en anderen vertellen wat ze betekenen. Iedereen – ‘the whole system’- is betrokken bij het verzamelen van data door waarderende gesprekken, door betekenis geven in dialogen met kleine groepen, door het creëren van beelden van heldere en vitale toekomsten met grote groepen en het bewandelen van wegen voorwaarts.
Onderzoeken en ontdekken
Waarderende gesprekken zijn de kern van waarderend onderzoeken. Zij vormen een krachtige een-op-een dialoog tussen medewerkers uit allen geledingen van de organisatie en stakeholders.
Door positieve vragen te stellen ga je op zoek naar wat mensen doen en zeggen over wat het beste en meest effectief is. Wat hun ervaringen, waarden en overtuigingen zijn die hen leiden in hun werk. De focus van het ontdekken hiervan ligt op het verzamelen van verhalen, die illustreren waar de organisatie voor staat en hoe zij opereert als zij het meest succesvol is in sociale, economische en ecologische opzichten.
De analyse en betekenisgeving die uit dit ontdekken voortkomt, leidt tot een profiel van de positieve kern van de organisatie, de samensmelting van haar unieke sterkten die centraal staan in haar succes en de positieve potentie.
Verbeelden
Erkennen dat een organisatie niet verandert op hetzelfde niveau als waarop zij is gecreëerd, opent de weg om anders te gaan denken. Dit creëert ruimte voor een proces van verbeelden, een proces dat mensen betrekt in dialogen over mogelijkheden en ambities. Dialogen die uitnodigen tot samenwerken en veel verder reiken dan de gebruikelijke gesprekken.
Vormgeven
Het resultaat van stoutmoedig collectief verbeelden is een gedeelde visie en een gevoel van een sterke verantwoordelijkheid voor de toekomst. Het creëren van een beeld van de ideale situatie die gewenst is en welbewust gekozen, reikt veel verder dan de situatie waarin de organisatie zich nu bevindt.
Een mooi en actueel voorbeeld is de gelijkheid van mannen en vrouwen in de organisatie. Om een ideale situatie te ontwerpen waarin gelijkheid optimaal is onderzoek je samen met je medewerkers hoe deze er dan uit ziet. En dat dan in alle geledingen van de organisatie. Denk daarbij aan communicatie, het aanstellen van nieuwe medewerkers, promotie, salarissen, kinderopvang, etcetera.
Verwezenlijken
Met waarderend onderzoeken wil je bereiken dat ook daadwerkelijk de stappen worden gezet om de gewenste toekomstige situatie te realiseren. Dat begint vaak met kleine stapjes om de weg hier naar toe in te zetten. Je geeft continu aandacht aan het verbreden en verdiepen van de relaties in je organisatie door vragen te stellen en in gesprek te blijven over de richting naar het doel. Je blijft herhaaldelijk waarderend onderzoeken als een manier om openheid vast te houden en continu te leren door best practices te delen. Uiteindelijk creëer je zo samen een weg naar duurzame resultaten.
Wil je hier meer over weten?
In onze online Proeverij op 20 januari 2022 kun je kennismaken met Waarderend Onderzoeken als een krachtige methode om duurzame resultaten te realiseren. Wil je er al op een praktische manier meer van ervaren, dan nodigen we je uit om deel te nemen aan de Praktijkdag Waarderend Onderzoeken op 10 februari 2022.
